W przypadku zawierania umowy przedwstępnej kupna/sprzedaży, zabezpieczeniem finansowym dla każdej ze stron jest uiszczenie odpowiedniej opłaty, która będzie stanowić pewną część przyszłej kwoty wykupu. W tym przypadku możliwe są dwie opcje: zapłacenie zadatku lub zaliczki, zaś obie możliwości często są ze sobą mylone, a tymczasem pociągają za sobą zupełnie inne skutki prawne.
Zaliczka
Jest to forma zapłacenia pewnej umówionej kwoty na poczet przyszłej transakcji, która w przypadku jej zrealizowania zostaje wliczona do całkowitej ceny nieruchomości. Gdy transakcja nie dochodzi do skutku, umówiona kwota zostaje zwrócona kupującemu. Zaliczka nie jest w konkretny sposób uregulowana prawnie, dlatego też ewentualne dochodzenie roszczeń może być w tej sytuacji utrudnione i czasochłonne.
Zadatek
Ustawodawca przygotował z kolei konkretnie zapisy dotyczące postępowania w przypadku zadatku. To inny rodzaj zabezpieczania finansowego podczas zawierania umowy przedwstępnej, który jest umieszczony w przepisach prawa cywilnego. Wpłata ustalonej sumy przez kupującego w przypadku niezrealizowania transakcji z jego winy skutkuje przejściem tej sumy na rzecz sprzedającego. W odwrotnej sytuacji, gdy odpowiedzialnością należy obarczyć osobę sprzedającą, ma ona obowiązek zapłacenia zadatku w podwójnej wysokości. Taka sytuacja nie ma zastosowania w przypadku obustronnej winy lub braku winy żadnej ze stron.
Porównanie
Z punktu widzenia osoby, która chciałaby się zabezpieczyć na wypadek możliwości braku dotrzymania umowy, lepszym rozwiązaniem byłby zadatek. Jest to jednak rozwiązanie gorsze w skutkach, jeśli z różnych przyczyn nie będziemy w stanie zrealizować umowy. Wówczas konsekwencje finansowe będą dla nas bardziej dotkliwe.
Często problemem okazuje się brak jasnego sformułowania w umowie, jaki rodzaj zabezpieczenia został wybrany. Wtedy zaistniałe nieporozumienie będzie skutkowało koniecznością rozstrzygnięcia tej sprawy przez sąd, co stworzy dodatkowe problemy, a także zajmie dłuższy czas. Z tego powodu warto precyzyjnie wskazać w umowie, czy dokonaliśmy wpłaty zadatku czy zaliczki.